Ý nghĩa hoa văn trên cửa bức bàn nhà gỗ 3 gian Việt Nam

Cửa bức bàn nhà gỗ 3 gian cổ truyền là một loại cửa vô cùng đặc biệt. Chúng thường được làm từ pano đặc có đục chạm hoa văn rất đẹp ở cả 2 mặt. Những mẫu hoa văn này không chỉ có ý nghĩa về mặt thẩm mỹ mà còn có ý nghĩa về mặt văn hóa, tinh thần. Bài viết ngày hôm nay chúng tôi sẽ giải thích với quý vị chi tiết về mẫu hoa văn trên những cánh cửa bức bàn. 

Ý nghĩa cửa bức bàn trong nhà gỗ cổ truyền

Sơ lược về cửa bức bàn nhà gỗ 3 gian 

• Cửa bức bàn là một loại cửa đặc trưng của những ngôi nhà gỗ 3 gian cổ truyền. 
• Cửa được làm hoàn toàn bằng gỗ rất vững chắc và bố trí dọc 3 gian nhà gỗ. 
• Cửa thường ghép với nhau thành 2,4,6… cánh. Thông dụng nhất trong căn nhà gỗ là hàng cửa 4 cánh. 
• Cửa bức bàn có 2 loại: cửa bức bàn ghép và cửa bức bàn thượng song hạ bản. 
• Cửa bức bàn ghép làm từ pano đặc. 

• Còn cửa bức bàn thượng song hạ bản pano phía trên lắp các thanh song, phía bên dưới là phần pano đặc đục chạm hoa văn tinh tế. 
• Điểm đặc biệt nhất của cửa bức bàn nhà gỗ đó chính là những hoa tiết hoa văn đục chạm trên đó rất cầu kỳ và tỉ mỉ. 
• Các nét hoa văn lấy nguồn cảm hứng từ đời sống thường nhật, các câu chuyện thần thoại. 
• Mỗi hoa văn lại hàm chứa trong đó những ý nghĩa khác nhau. 

Ý nghĩa hoa văn cửa bức bàn nhà gỗ 3 gian 

Hoa văn đục chạm trên cửa bức bàn nhà gỗ 3 gian rất đa dạng. Mẫu mẫu hoa văn lại có ý nghĩa khác nhau. 

Hoa văn tùng – cúc – trúc – mai 

Mẫu hoa văn tùng, cúc, trúc, mai là một mẫu hoa văn rất được ưa thích sử dụng đục chạm trên hàng cửa bức bàn nhà gỗ 3 gian. 4 loài cây này là 4 loại cây đại diện cho 4 mùa xuân – hạ – thu – đông. Bộ hoa văn tứ quý thể hiện sự luân chuyển của thời gian và cầu cho gia đình sung túc, ấm no cả năm. 

Với mỗi loại cây trong bộ tứ quý lại có những ý nghĩa khác nhau. 

• Tùng: Hoa văn cây tùng trong bộ tranh tứ quý trên cửa bức bàn nhà gỗ 3 gian được khắc họa với hình dáng uy nghiêm, tán rộng và cành lá xum xuê. Tùng là loại cây thể hiện sự phong thái ung dung, đĩnh đạc của người quân tử không nề hà trước phong ba bão táp. Ngoài ra, nó còn là loài cây thể hiện cho sức khỏe dẻo dai và sự trường sinh bất lão. 
• Cúc: Hoa cúc là loài hoa đặc trưng của mùa thu khắc hoa với hình ảnh bông hoa nở rực rỡ, nụ hoa hé mở chúm chím. Trong văn hóa phương đông, cúc là loài hoa tượng trưng cho sự trường thọ và sự hiếu thảo của con cháu đối với cha mẹ.
• Trúc: Trúc là loại cây chỉ có 1 thân không có nhánh, thân thẳng vươn lên trời. Cây trúc thể hiện cho khí chất của người quân tử ngạo nghễ trước thiên nhiên, không luồn cúi luôn tự tin vươn thẳng lên trời cao. Ngoài ra, nó còn thể hiện cho sự trung thành bởi thân trúc không có nhánh biểu tượng cho sự 1 lòng 1 dạ. 
• Mai: Cây mai luôn được biết đến là biểu tượng, là dấu hiệu của mùa xuân. Cây mai trong văn hóa tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc ngoài ra nó còn biểu tượng cho sự phú quý. 

>Xem thêm: Hình ảnh nhà ngói 3 gian miền Bắc cổ kính và chứa đầy hoài niệm

Hoa văn đào – lê – thủ – lựu 

Mẫu hoa văn tứ quả đào, lê, thủ, lựu cũng là một hình ảnh vô cùng quen thuộc trên hàng cửa bức bàn nhà gỗ 3 gian Việt Nam. Mẫu hoa văn này có ý nghĩa mang đến may mắn, phúc lộc cho gia đình. 

• Quả đào: Quả đào thường xuất hiện trong các câu chuyện thần thoại được coi là vật phẩm quý giá ăn vào sẽ trường thọ. Chính vì vậy, nó mang ý nghĩa về sức khỏe dẻo dai. Ngoài ra, trong phong thủy quả đào còn biểu tượng cho sự giàu có và sung túc. 
• Lê: Quả lê là hoa văn khá đẹp trong bộ cửa bức bàn nhà gỗ. Quả lê tượng trưng cho sự thành đạt và thăng tiến của con người. Trái lê đục chạm trên cửa bức bàn cầu mong con cháu học hành đỗ đạt cao. Làm việc thuận lợi, đạt nhiều thành công trong cuộc sống. 
• Thủ: Thủ hay đầy đủ hơn là quả phật thủ có hình dáng giống như tay Phật. Chính vì vậy, hoa văn này thể hiện cho sự che chở của đấng trên cao đối với gia đình. 
• Lựu: Quả lựu đặc trưng với nhiều hạt, trong tiếng hán từ hạt có cách phát âm giống với từ con. Vậy nên, quả lựu còn là mẫu hoa văn biểu tượng cho sự đông con nhiều cháu. 

Hoa văn ngũ phúc lâm môn 

Mẫu hoa văn ngũ phúc lâm môn với hình ảnh 5 con dơi bay vòng tròn quanh chữ Phúc. Thể hiện cho 5 loại phúc phần của một con người đó là: phúc, lộc, thọ, khang, ninh. Mẫu hoa văn này thường đục chạm rất tỉ mỉ ở pano phía trên cửa bức bàn nhà gỗ 3 gian với nhiều phương pháp khác nhau như đục thủng, đục chìm…

Hoa văn sen 

Hoa sen là mẫu hoa văn hay thấy ở phần pano phía dưới của bức bàn nhà gỗ cổ truyền. Hoa sen tượng trưng cho sự thanh cao, gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn. Đây cũng là khí chất, cốt cách của bậc quân tử. 

Trên đây là ý nghĩa của những hoa văn trên cửa bức bàn nhà gỗ 3 gian Việt Nam. Còn nhiều điều thú vị nữa chúng ta sẽ tìm hiểu với nhau trong các bài viết sau.

Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc

Số điện thoại: 0973812666

Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm

Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)

>Tham khảo những video hay về nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ

>Tham khảo những dự án nhà gỗ cổ truyền đẹp