Ý nghĩa cửa bức bàn của nhà 5 gian truyền thống Bắc Bộ

Hàng cửa bức bàn trong những căn nhà 5 gian truyền thống Bắc Bộ là hình ảnh vô cùng quen thuộc và là nét đặc trưng cho kiến trúc cổ này. Không giống như những loại cửa khác, cửa bức bàn không chỉ có ý nghĩa bảo vệ cho căn nhà mà nó còn mang nhiều lớp nghĩa khác sẽ được tìm hiểu ngay bài viết dưới đây. 

Nhà gỗ 5 gian 2 buồng gói tại Vĩnh Phúc

Cửa bức bàn nhà 5 gian truyền thống Bắc Bộ là gì?

Trong những căn nhà 5 gian truyền thống ta sẽ thấy một hàng cửa bức bàn trải dọc qua các gian được đục chạm rất cầu kỳ ở hai mặt. Đó được gọi là cửa bức bàn. Cánh cửa thường là số chẵn với 2, 4 hoặc 6 cánh. Các cánh liên kết với nhau bằng cối qoay. 

Cửa bức bàn được làm hoàn toàn bằng gỗ, gỗ của cửa chính là loại gỗ dùng để làm nhà. Cửa bức bàn sẽ chia thành 2 loại dùng cho 2 thể loại công trình khác nhau. Đó là cửa bức bàn ghép dùng cho các công trình nhà ở tư gia và cửa bức bàn thượng song hạ bản dùng cho các công trình tôn giáo như: đình, chùa, từ đường,… 

Cửa bức bàn không phải là một loại cửa dùng để che mưa, chắn nắng thông thường mà chúng còn có rất nhiều ý nghĩa khác nhau sẽ được tìm hiểu ngay phần dưới. 

Ý nghĩa của của bức bàn trong căn nhà gỗ 5 gian truyền thống 

Sau đây là 4 ý nghĩa đặc trưng nhất của hàng cửa bức bàn trong ngôi nhà gỗ 5 gian cổ truyền nói chung và những căn nhà gỗ truyền thống Bắc Bộ nói riêng. 

Cửa bức bàn nhà 5 gian giúp che mưa, chắn nắng

Giống như những loại cửa thông thường, ý nghĩa đầu tiên của hàng cửa bức bàn nằm ở giá trị sử dụng của nó. Cửa bức bàn chính là cầu kiện quan trọng bảo vệ căn nhà khỏi thời tiết bên ngoài như nắng, mưa. 

Hàng cửa bức bàn làm bằng gỗ rất chắc chắn và liên kết chặt chẽ với bộ khung nhà gỗ. Điều này đảm bảo cho cửa luôn vững chãi, kiên cố trước sự gió to hoặc mưa lớn. 

Cửa bức bàn nhà 5 gian ngăn cách giữa bên trong và bên ngoài nhà 

Một ý nghĩa nữa của cửa bức bàn trong căn nhà 5 gian cổ truyền đó là tách biệt giữa không gian bên ngoài và bên trong của công trình. Điều này giúp cho sinh hoạt trong nhà không bị ảnh hưởng hoặc làm phiền bởi những bên ngoài. Giữ cho hoạt động của gia đình bên trong căn nhà được riêng tư và thoải mái. 

Cửa bức bàn nhà 5 gian tạo ấn tượng thẩm mỹ đặc sắc

Hàng cửa bức bàn luôn được đục chạm hoa văn rất đẹp mắt và đặc sắc. Những mẫu hoa văn ở từng cánh cửa vừa có sự giống nhau vừa có sự khác biệt tạo cho giá trị thẩm mỹ độc đáo, đa dạng cho khối công trình. 

Ấn tượng đầu tiên của nhiều người khi bước vào một căn nhà 5 gian truyền thống đó là hàng cửa được đục chạm tỉ mỉ và tinh tế như vậy. Với chất liệu bằng gỗ, màu sắc của hàng cửa càng như tôn thêm sự sang trọng cho khối công trình.  

Hoa văn trên cửa bức bàn nhà gỗ thể hiện mong ước của gia chủ 

Những hoa văn đục chạm trên cửa bức bàn không chỉ có ý nghĩa là cho đẹp cho sinh động. Ẩn sau mỗi hoa văn lại là những niềm mong ước rất đỗi giản dị của con người. 

Ví như hoa văn ngũ phúc lâm môn thể hiện sự mong ước của gia chủ sẽ có được 5 phước phần của con người đó là: phúc, lộc, thọ, khang, ninh. Hay mẫu hoa văn tứ quý (tùng, trúc, cúc, mai) thể hiện mong ước bốn mùa sung túc, hạnh phúc,… 

Lưu giữ giá trị truyền thống của dân tộc 

Một ý nghĩa vô cùng quan trọng không thể không nhắc đến với hàng cửa bức bàn đó chính là những giá trị cổ truyền lưu giữ trong từng cánh cửa. Cửa bức bàn là sáng tạo của riêng người Việt cổ được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Nó chính là hiện thân của những giá trị cổ truyền của nhân dân ta. 

Vậy là qua bài viết ngày hôm nay quý vị đã hiểu hơn về cửa bức bàn trong căn nhà 5 gian truyền thống. Không chỉ là vật bảo vệ cho căn nhà cửa bức bàn còn có giá trị về mặt văn hóa.

Thông tin về nhà gỗ Phúc Lộc

Số điện thoại: 0973812666

Nhận tư vấn thiết kế: Th.s kiến trúc sư Nguyễn Huy Khiêm

Xưởng sản xuất: xã Cần Kiệm, huyện Thạch thất, Tp Hà Nội (dưới chân núi chùa Tây Phương)

>Tham khảo những video hay về nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ

>Tham khảo những dự án nhà gỗ cổ truyền đẹp